Verdriet
﴾Zij zijn verblijd met datgene wat Allah hun van Zijn Gunst heeft gegeven en zij zijn verheugd dat degenen die zich nog niet bij hen hebben gevoegd (als martelaren), maar achter zijn gebleven, geen vrees noch verdriet zullen kennen﴿ Aal-'Imraan:170
فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ﴿
﴾يَلْحَقُوا بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
In deze nieuwe reeks werpen we een frisse blik op 20 gevoelens en emoties die in de Quraan ter sprake komen.
Er bestaat een wezenlijk verschil tussen een emotie en een gevoel. Een emotie is vaak groot en heftig en wordt veelal van buitenaf opgewekt. Een gevoel zit meer diep van binnen en is stiller van aard.
Verdriet, één van de zes basisemoties, komt erg vaak voor in de Quraan. Alleen al de volgende Woorden komen meer dan 10 keer voor in de Quraan:
﴾...Zij zullen geen vrees noch verdriet kennen﴿
﴾لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ﴿
Dit vers beschrijft twee emoties:
- Vrees; deze emotie wordt veroorzaakt door iets wat je bezit. Denk bijvoorbeeld aan je gezin, gezondheid, geld, woning die je vreest kwijt te raken,
- Verdriet; deze emotie wordt veroorzaakt door iets wat je hebt verloren. Denk bijvoorbeeld aan een dierbare die komt te overlijden.
Of anders gezegd: 'vrees' zegt iets over wat (nog) niet heeft plaatsgevonden (toekomst) en 'verdriet' zegt iets over wat al heeft plaatsgevonden (verleden).
'Abdellah ibn 'Abaas (of zijn student 'Akrima) zou gezegd hebben:
'Er is geen persoon of hij kent (op aarde) verdriet en vreugde; een gelovige is echter geduldig bij een beproeving en dankbaar bij een gunst' (Tafsier Qoertoebi)
'ليس من أحدٍ إلا وهو يحزن ويفرح، ولكن المؤمن يجعل مصيبتَه صبراً، وغنيمتَه شكراً'
De mens is dan ook geschapen om een zwaar leven te leiden op aarde:
﴾Voorzeker, Wij hebben de mens geschapen om te zwoegen﴿ el-Balad:4
﴾لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ﴿
Zolang we dus op Allah vertoeven, zullen we verdriet en tegenslagen kennen. De oneindige blijdschap is ná dit leven te vinden. Het hiernamaals is de plek waar geen verdriet zal zijn:
﴾En zij zullen zeggen: “(Alle) lof zij Allah, Die (al) het verdriet van ons heeft weggenomen... ﴿ Faatir-34
﴾وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ﴿
Zolang we dus op aarde leven, is er sprake van verdriet. En de Profeet ﷺ zou onze Profeet niet zijn geweest als hij hier geen geneesmiddel voor had voorgeschreven:
'Er is niemand die door verdriet en bezorgdheid getroffen wordt en zegt “O Allah, Ik ben Uw dienaar, de zoon van Uw dienaar, de zoon van Uw dienares. Mijn lot is in Uw handen. Uw oordeel over mij is zeker. Gerechtigheid over mij berust op Uw bevel. Ik vraag U bij iedere Naam die U voor Uzelf heeft genomen, geopenbaard in Uw Boek, of die U aan Uw schepselen onderwezen heeft, of datgene wat U in de kennis van het onwaarneembare heeft gelaten om de Quraan de lente van mijn hart, het licht van mijn borst, de verlosser van mijn verdriet en de ontheffer van mijn wanhoop te laten zijn,” of Allah neemt zijn verdriet en bezorgdheid weg en vervangt het door blijdschap'.
De Profeet ﷺ werd vervolgens gevraagd of ze dit gebed uit het hoofd moesten leren. Hij ﷺ antwoordde: 'degene die dit hoort dient dit leren'' (Ahmed; als 'authentiek' geclassificeerd door Albaanie)
'ما أصاب أحدا قط هم ولا حزن فقال : اللهم إني عبدك ابن عبدك ابن أمتك ، ناصيتي بيدك ، ماض في حكمك ، عدل في قضاؤك ، أسألك بكل اسم هو لك ، سميت به نفسك أو علمته أحدا من خلقك ، أو أنزلته في كتابك أو استأثرت به في علم الغيب عندك ، أن تجعل القرآن ربيع قلبي ونور صدري ، وجلاء حزني وذهاب همي . إلا أذهب الله همه وحزنه وأبدله مكانه فرحا " . قال : فقيل : يا رسول الله ، أفلا نتعلمها ؟ قال : فقال : " بلى ، ينبغي لمن سمعها أن يتعلمها "'
Waarom vragen we Allah ﷻ in dit gebed om de Quraan, "de lente van ons hart", te laten zijn?
Geleerden leggen uit dat de Quraan het hart leven en vreugde schenkt zoals de lente het land leven schenkt door allerlei bloemen te laten bloeien.
Elke mens kent dus verdriet; en als er sprake is van verdriet dan is het belangrijk dat dit "eruit" komt. Huilen is hier een hele goede manier voor. Door te huilen, laat je letterlijk de stress los. Vanuit psychologisch perspectief wordt het ten zeerste aangeraden om te huilen bij verdriet. Je bent dan in staat om het verdriet als het ware los te laten.
Het is verder goed om te beseffen dat elke persoon anders omgaat met verdriet; je moet het vooral doen zoals jij dit graag wilt. Onderdruk deze emotie niet. En tegelijkertijd zou je anderen hier niet op mogen aanspreken.
In de Quraan vinden we hier een mooi voorbeeld van. Er werd gehuild en het verdriet werd veroordeeld door anderen.
In de Quraan wordt een opvallende situatie beschreven die veroorzaakt is door verdriet. Allah ﷻ zegt over de Profeet Ja'qoeb:
﴾En hij (Ja'qoeb) wendde zich van hen af en zei: “O wat ben ik toch bedroefd om Joesoef.” En zijn ogen werden wit van verdriet, en hij werd overmand (door verdriet) ﴿ Joesoef:84
﴾وَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَا أَسَفَىٰ عَلَىٰ يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ﴿
Ja'qoeb verloor zijn zicht als gevolg van verdriet! Hij heeft dus lange tijd gehuild om zijn zoon Joesoef.
Daarentegen werden zijn andere zoons bezorgd om zijn gezondheid en veroordeelden hem om zijn extreme verdriet:
﴾Zij zeiden: “Bij Allah! U zult nooit ophouden met het gedenken van Joesoef, totdat u uitgeput raakt of (totdat) u behoort tot degenen die vernietigd zijn.”﴿ Joesoef:85
﴾قَالُواْ تَٱللَّهِ تَفۡتَؤُاْ تَذۡكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوۡ تَكُونَ مِنَ ٱلۡهَٰلِكِينَ﴿
Je zou je af kunnen vragen hoe dit te verklaren is; hoe komt het dat Ja'qoeb zo verdrietig werd? Allah ﷻ had Ja'qoeb toch al laten weten dat hij zijn zoon zou verliezen? Vanwaar dit extreme verdriet dat resulteert in blindheid?!
Geleerden leggen uit dat Ja'qoeb niet verdrietig was om het verlies van zijn zoon maar hij was zo bang dat Joesoef afstand zou nemen van zijn geloof en dus als ongelovige komt te overlijden.
Deze zorgen had hij ook bij zijn andere zoons. Hier wordt subtiel naar gerefereerd in het volgende vers:
﴾Of waren jullie getuigen toen de dood Ja'qoeb nabij was? (En) toen hij tegen zijn zoons zei: “Wat zullen jullie na mij aanbidden?” Zij zeiden: “Wij zullen jouw God (Allah) aanbidden en de God van jouw voorvaderen Ibrahim, Isma'iel en Ishaaq. De Ene ware God en aan Hem geven wij ons over” ﴿ el-Baqara:133
﴾أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُوا نَعْبُدُ إِلَٰهَكَ وَإِلَٰهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِلَٰهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ﴿
In tegenstelling tot alle andere Profeten waarschuwde Ja'qoeb op zijn sterfbed, zijn zoons om vast te houden aan het geloof waar hij mee is gekomen. Ook hier kun je je afvragen waarom hij dit deed.
Geleerden leggen uit dat hij bang was dat zijn zoons afstand zouden nemen van het geloof omdat ze van omgeving veranderden. Ze leefden in eerste instantie in Palestina waar ze één God aanbaden. Toen ze door Joesoef uitgenodigd werden om in Egypte te wonen, maakte Ja'qoeb zich zorgen om zijn zoons omdat de omgeving totaal anders was. In Egypte werd van alles aanbeden; van afgodbeeldjes tot de zon. Dit waren zij niet gewend in Palestina.
Ja'qoeb besefte dus erg goed dat je soms helemaal niet door hebt dat je omgeving jouw gedrag (in)direct beïnvloedt. Hij vreesde dat zijn zoons mee zouden gaan met de gewoontes die "normaal" waren in Egypte.
Kortom; je mag verdrietig zijn én je mag huilen. En soms helpt het om hier met anderen over te spreken.
Maar volg vooral het advies van onze Profeet ﷺ op door bovenstaand gebed te leren om zo voorbereid te zijn op droevige momenten...
Reactie plaatsen
Reacties